Histeroskopi

Histeroskopi minimal invaziv bir yöntemle rahimin içinin incelenmesini sağlayan tıbbi bir prosedürdür. Bu işlem sırasında histeroskop adı verilen ince ve ışıklı bir alet vajina ve serviks yoluyla rahime yerleştirilir. Böylece rahimin iç tabakası ve varsa anormallikler doğrudan görüntülenebilir. Histeroskopinin en büyük avantajı, tek seans içinde hem teşhis hem de tedavi imkânı sunmasıdır. Özellikle polipler, miyomlar veya intrauterin yapışıklıklar gibi anormallikler bu yöntemle hızla teşhis edilip tedavi edilebilir.

Histeroskopi anormal uterus kanamalarının nedenlerini anlamak, kısırlığı değerlendirmek, anormal büyümeleri ortaya çıkarmak ve biyopsi almak gibi küçük cerrahi müdahaleler için de kullanılmaktadır. Doğal vajinal yoldan gerçekleştirildiği için kesi gerektirmeden yapılır. Bu sayede hastalar için daha rahat ve risksiz bir işlem sağlanmış olur.

Histeroskopi Gerektiren Durumlar nelerdir?

Histeroskopi başta uterusu etkileyen durumların teşhis ve tedavisiyle ilgili olmak üzere birçok jinekolojik durumun teşhis ve tedavisinde sıkça kullanılır. Başlıca kullanım durumları şunlardır:

• Anormal Rahim Kanaması: Bunlara ağır veya düzensiz âdet kanaması, menopoz sonrası kanama ve adet dönemleri arasında lekelenme dahildir.
• Endometrial Polipler ve Miyomlar: Histeroskopi, semptomlara neden olabilen bu büyümelerin doğrudan görüntülenmesine ve çıkarılmasına olanak tanır.
• Rahim İçi Yapışıklıklar: Asherman sendromu olarak da bilinen bu durum, rahim içinde skar dokusu oluşumunu içerir. İşlem sırasında değerlendirilip tedavi edilebilir.
• Kısırlık Değerlendirmesi: Histeroskopi, kısırlığa veya tekrarlayan düşüklere neden olabilecek rahim anormalliklerini tespit edebilir.
• Doğuştan Rahim Anomalileri: Gebeliği engelleyebilecek rahim septumu veya diğer şekil bozuklukları gibi yapısal sorunları teşhis etmek ve bazen düzeltmek için kullanılabilir.
• Yabancı Cisimlerin Çıkarılması: Bunlara, yerinden oynamış rahim içi dokular (RİA) veya düşükten sonra kalan gebelik dokuları dahildir.
• Endometrial Biyopsi: Anormal endometrial kalınlaşma veya kanser şüphesi varsa, daha ileri analiz için doku örnekleri alınabilir.

Histeroskopi genel olarak tek bir işlemle hem tanı hem de tedavi olanağı sağlayan çok yönlü bir araçtır. Bu da onu jinekolojik bakımın vazgeçilmez bir parçası haline getirir.

Histeroskopi Öncesi ve Hazırlık

Histeroskopi yapabilmek için ilk şart, hastanın gebe olmamasıdır. Henüz hamile olmayan ve histeroskopi planlanan hastalara, genellikle hamileliği önlemek için doğum kontrol yöntemleri kullanmaları önerilir. İşlem öncesinde enfeksiyonları kontrol etmek için kan testleri ve vajinal sürüntü istenebilir.

Prosedür gününde özellikle genel anestezi planlanıyorsa doktor tavsiyesi ile 6 saatlik bir oruç gerekebilir. Ayrıca işlem öncesi düzenli kullanılan ilaçlar doktora bildirilmeli, gereken ilaçların kullanımına belirli bir süre ara verilmelidir. Histeroskopi eğer sadece tanı için yapılacaksa bazen anestezi gerektirmez. Bazı durumlarda genel, bazı durumlarda lokal anestezi kullanılır. Bunların üçünde de gereken işlem öncesi prosedürler farklı olacağından, doktorunuzla iletişim halinde olmalısınız.

Histeroskopi Kimlere Yapılmaz?

• Aktif Pelvik Enfeksiyon: Pelvik inflamatuar hastalık (PID) veya diğer genital enfeksiyonlar gibi durumlar işlem sırasında kötüleşebileceğinden bu tarz durumlar söz konusuysa işlem yapılmaz.
• Gebelik: Histeroskopi, gelişmekte olan fetüs için riskler oluşturduğundan gebelik durumunda işlem yapılmaz.
• Doğrulanmış Servikal veya Endometriyal Kanser: Bu vakalarda histeroskopi yapılması aşırı kanama da dahil olmak üzere komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle çoğu durumda histeroskopi yerine başka yöntemler tavsiye edilir.
• Orta Şiddette Vajinal Kanama: Kesin bir engel olmamakla birlikte, önemli miktarda kanama işlem sırasında görüntülemeyi engelleyebilir. Bu yüzden işlem ertelenecektir.
• Ciddi Tıbbi Durumlar: Kontrol edilemeyen hipertansiyonu, kalp rahatsızlığı veya diğer ciddi eşlik eden hastalıkları olan kişilerin histeroskopiye girmeden önce dikkatli bir değerlendirmeden geçmesi gerekir.

Histereskopi İşlemi

Histeroskopi, jinekoloji alanında oldukça küçük ve risksiz bir cerrahi operasyon olarak kabul edilmektedir.  Öncelikle hasta dorsal litotomi pozisyonuna getirilir. Bu pozisyon rahme daha iyi erişim sağlamak için idealdir. Ardından servikse erişmek amacıyla bir spekulum kullanılır. Bu da doktorun rahim ağzını açarak içeriye daha iyi bir görüş açısı elde etmesine olanak tanır.

İşlemin kapsamına bağlı olarak, genel anestezi veya lokal anestezi uygulanabilir. Histeroskop yerleştirildikten sonra rahim içini daha iyi görüntülemek için tuzlu bir solüsyon veya gaz ile rahim germek amacıyla şişirilir. Böylece rahim astarının daha net bir şekilde görünmesini sağlanır. Gözlem yapılırken, doktor gereken durumlarda biyopsi alabilir veya küçük cerrahi müdahaleler gerçekleştirebilir.

Histeroskopi Sonrası İyileşme

Histeroskopi sonrası iyileşme oldukça kısa bir sürede gerçekleşecektir. Fakat genel anestezi kullanılmışsa kısa bir izleme süreci gerekebilir. Çoğu kişi kısa bir süre, adet belirtilerine benzer şekilde hafif kramplar ve hafif vajinal kanama yaşar. Bu çok normaldir ve reçetesiz hafif ağrı kesicilerle önlenebilir. Uygun iyileşmeye izin vermek için en az iki hafta boyunca cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır. Vajinaya herhangi bir şey sokulmamalı, ayakta duş alınmasında sakınca yoktur.

Eğer cerrahi bir müdahale yapılmadıysa, hasta bir gün içerisinde normal aktivitelerine dönebilmektedir. Genellikle prosedür sırasında alınan biyopsilerden elde edilen bulguları ve sonuçları görüşmek için takip randevuları planlanır. Şiddetli ağrı, yoğun kanama, ağrı, ateş veya diğer enfeksiyon belirtileri ortaya çıkarsa hastalar derhal doktora görünmelidir.

Histeroskopi İşlemi Ne Kadar Sürer?

Histeroskopi işleminin süresi, yapılan prosedürün türüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak histeroskopi, tanısal veya cerrahi bir işlem olarak gerçekleştirilmesi durumunda, 5 ila 30 dakika arasında tamamlanır. Bu süre doktorun rahim içinde gerçekleştirdiği incelemelerin kapsamına ve gerekli görülen müdahalelere bağlıdır. Örneğin yalnızca rahim içinin incelenmesi için yapılan bir tanısal histeroskopi genellikle daha kısa sürerken, rahim içindeki poliplerin veya miyomların çıkarılması gibi cerrahi müdahale gerektiren durumlarda işlem süresi uzayabilir.

Eğer ek cerrahi müdahaleler yapılması gerekiyorsa, işlem süresi yaklaşık bir saate kadar çıkabilir. Ancak bu durum oldukça nadir görülür ve genellikle hastanın özel durumuna bağlıdır. Histeroskopi işleminin sonunda hastalar genellikle aynı gün, kısa bir izleme süresinin ardından taburcu edilir.

Histeroskopide Dikiş Atılır Mı?

Hayır, histeroskopide dikiş gerekmez. Eğer işlem sırasında polip veya miyomların çıkarılması gibi herhangi bir cerrahi müdahale yapılırsa, bunlar dahi dikiş atılmasına gerek kalmadan tamamlanır. Bunun yerine herhangi bir kanama veya doku çıkarılması dahili olarak yönetilir. Hastalar genellikle dikişlerle ilişkili komplikasyonlar olmadan hızla iyileşir, aynı gün taburcu edilirler.

Histeroskopinin Gebelik Planlamasına Etkisi Var mı?

Histeroskopi gebelik planlamasında özellikle kısırlık veya tekrarlayan düşükler yaşayan kadınlar için büyük bir öneme sahiptir. Bu işlem sırasında rahim içindeki polipler, miyomlar, yapışıklıklar gibi anormallikler doğrudan görüntülenip tespit edilebilir. Histeroskopi sadece bu sorunları teşhis etmekle kalmaz. Aynı zamanda minimal invaziv yöntemlerle tedavi edilmesine de olanak tanır. Bu sayede rahimdeki yapısal problemlerin giderilmesiyle kadının gebe kalma şansı artar. Özellikle rahim içi yapışıklıklar (Asherman sendromu) gibi durumlar histeroskopi ile çözülerek, embriyonun rahime tutunmasını engelleyen faktörler ortadan kaldırılabilir.

Bunun yanı sıra bazı durumlarda doğuştan gelen rahim anomalileri, histeroskopi sayesinde düzeltilerek gebeliğin oluşması ve sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi sağlanabilir. Örneğin rahim septumu gibi anormallikler, histeroskopi ile başarıyla tedavi edilebilir. Ayrıca histeroskopi işlemi sırasında elde edilen biyopsi örnekleri, kısırlıkla ilişkili hormonal veya hücresel sorunların belirlenmesine de katkı sağlar.