Laparoskopi

Laparoskopi, karın ve pelvis içerisindeki organları incelemek veya tedavi etmek için kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Bu işlemde laparoskop adı verilen küçük bir kamera, genellikle göbek deliği çevresinde ve kasık bölgesinden açılan 0,5 ila 1,5 santimetrelik küçük bir kesiden içeri sokulur.

Laparoskop, karın boşluğundaki organların görüntüsünü bir monitöre yansıtarak cerrahın operasyonu gerçek zamanlı olarak izlemesine olanak tanır. Endometriozis, pelvik inflamatuar hastalıklar ve abdominal tümörler gibi durumların teşhisi bu yöntemle yapılabilir. Aynı zamanda kistlerin çıkarılması, biyopsi yapılması veya apendektomi ve histerektomi gibi operasyonlar da laparoskopi ile gerçekleştirilir.

Geleneksel cerrahiye kıyasla daha az ağrı, kısa iyileşme süresi ve daha küçük yara izleri gibi sağladığı çok sayıda avantaj vardır. Bu yüzden hem teşhis hem de tedavi amaçlı modern cerrahi uygulamalarında sıklıkla tercih edilir.

Laparoskopi Neden Yapılır?

Laparoskopi, karın ve pelvik organları ilgilendiren birçok sağlık sorununun hem tanısında hem de tedavisinde kullanılır. En yaygın kullanımları arasında apandisit,yumurtalık kisti, rahim kanseri endometriozis, pelvik inflamatuar hastalık ve yumurtalık kanseri gibi sorunların teşhisi yer alır. Özellikle gastroenteroloji, jinekoloji ve onkoloji gibi alanlarda sıkça kullanılır. Bunun yanı sıra organların alınması (apandisit veya safra kesesi gibi), fıtık onarımı, tümör çıkarılması, ektopik gebelik tedavisi ve histerektomi gibi işlemler için de uygulanabilir.

Laparoskopik cerrahinin tercih edilmesindeki en önemli nedenler arasında daha az ağrı, kısa iyileşme süresi ve minimal yara izi bulunmasıdır. Ayrıca laparoskopide daha az kanama ve enfeksiyon riski bulunmaktadır. Genellikle küçük bir işlem olarak bilinir.

Laparoskopi Nasıl Yapılır?

Laparoskopi, hastanın genel anestezi altında olduğu bir cerrahi işlemdir. İşlem sırasında cerrah genellikle göbek deliğinin yakınında küçük bir kesi yapar ve karın boşluğuna karbondioksit gazı vererek bu alanın şişmesini sağlar. Bu sayede organların daha net bir şekilde görüntülenmesi ve cerrahi müdahalenin daha hassas bir şekilde yapılması sağlanır. Daha sonra laparoskop, bu küçük kesiden sokulur ve kamera sayesinde organların görüntüsü bir monitöre aktarılır. Eğer biyopsi ya da organ çıkarma gibi işlemler yapılacaksa, ek cerrahi aletler için bir veya iki küçük kesi daha açılabilir.

Cerrah, gerekli işlemleri gerçekleştirdikten sonra karbondioksit gazı karından boşaltılır ve kesiler dikiş ya da cerrahi bant ile kapatılır. Ameliyatın süresi genellikle 30 dakika ile birkaç saat arasında değişir. İşlem sonrası hastalar izlenmek üzere kısa bir süre hastanede kalır.

Laparoskopi Sonrası İyileşme Süreci

Laparoskopi sonrası iyileşme süresi, yapılan işlemin niteliğine ve hastanın genel durumuna bağlıdır. Teşhis amaçlı laparoskopi geçiren hastalar genellikle 1-5 gün içinde normal aktivitelerine dönebilirken, cerrahi müdahale gerektiren durumlarda iyileşme süresi 4-8 haftayı bulabilir. İlk günlerde hafif ağrı, şişkinlik, yorgunluk ve mide bulantısı yaşanabilir.

Karbondioksit gazı nedeniyle şişkinlik hissi birkaç gün sürebilir. Ancak bu durum genellikle kendiliğinden geçer. Bir hafta içinde hafif aktivitelere geri dönmek mümkün olsa da ağır kaldırma ve yorucu egzersizlerden kaçınılması önerilir. Hastaların iyileşme süreci boyunca doktor talimatlarına uyması, komplikasyon riskini azaltmak ve iyileşmeyi hızlandırmak için önemlidir.

Laparoskopinin Avantajları Nelerdir?

Laparoskopi, geleneksel açık cerrahiye göre birçok avantaj sunar. Öyle ki, laparoskopi artık modern cerrahi uygulamalarda vazgeçilmez bir yöntem haline gelmiştir. Başlıca avantajlar şunlardır:

• Minimal invazivtir: Küçük kesiler sayesinde ameliyat sonrası daha az ağrı ve daha hızlı iyileşme sağlanır.
• Daha kısa iyileşme süresi: Hastalar genellikle birkaç gün içinde normal hayatlarına dönebilirler.
• Daha az kanama: Laparoskopi, daha az kan kaybına neden olduğu için kan nakline duyulan ihtiyaç ve riskleri azaltır. Başka hastalıkları bulunan kişilerde bile uygulanabilen nadir işlemlerdendir.
• Daha az enfeksiyon riski: Küçük kesiler enfeksiyon riskini önemli ölçüde düşürür.
• Estetik avantajlar: Küçük kesiler kullanıldığından genelde kesi izleri kalmaz veya çok küçüktürler.
• Daha kısa hastanede kalış süresi: Birçok hasta ameliyattan sonra aynı gün taburcu edilir.

Laparoskopi Kimlere Yapılmaz?

Laparoskopi bazı hasta grupları için uygun olmayabilir. Kesin yapılamayacak hastalar arasında pıhtılaşma bozuklukları, yaşam riski olup çok acil müdehale edilmesi gereken durumlar ve aktif karın duvarı enfeksiyonları durumları vardır.

Kesin engel olmamakla birlikte iyice incelenmesi gereken durumlar arasında ise ciddi kalp ya da akciğer hastalıkları, büyük karın fıtıkları ve daha önce birden fazla karın ameliyatı geçirmiş olmak olarak sıralanabilir. Ayrıca aşırı kilolu hastalar için laparoskopi daha zor olabilir. Her hasta özelinde, laparoskopinin uygun olup olmadığının doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir.

Laparoskopi Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

Operasyon öncesinde genellikle kan tahlilleri, idrar testleri ve EKG gibi tetkikler yapılır. Bu testler, hastanın genel sağlık durumu hakkında bilgi verir ve işleme uygun olup olmadığını belirler. Gerektiğinde, göğüs röntgeni gibi ek testler de istenebilir. Bazı ilaçların kullanımına ara verilmesi gerekebilir. Özellikle kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin, ibuprofen vb.) ve bazı vitaminler kanama riskini artırabileceğinden, doktor tavsiyesiyle birkaç gün önceden bırakılmalıdır.

Laparoskopi öncesinde genellikle hastaların 8-12 saat boyunca aç kalmaları gerekmektedir. Bu süre içinde yemek yenmemeli, su ve sigara içilmemelidir. Bu talimatlar, anestezi sırasında kusma ve mide içeriğinin soluk borusuna kaçma riskini önlemek amacıyla verilir.

Laparoskopide İz Kalır Mı?

Laparoskopi, minimal invaziv bir yöntem olduğundan açık cerrahiye göre çok daha az iz bırakır. Yapılan kesiler genellikle çok küçük (0,5-1,5 cm) olduğundan ve göze çarpmayan bölgelerde (göbek çevresi gibi) yer aldığından, yara izleri zamanla neredeyse görünmez hale gelir. Nadir durumlarda daha kalın yara izleri (keloid) gelişebilir.

Ancak bu durum oldukça nadirdir. Yara izlerinin daha az fark edilmesi için cerrahi tekniklerin dikkatli kullanımı ve ameliyat sonrası iyi bir bakım da önemlidir. Hastalara genellikle iyileşme sürecinde güneşten kaçınmaları ve yara izlerinin bakımına dikkat etmeleri önerilir.

Laparoskopi Kaç Kesiyle Yapılır?

Laparoskopi sırasında kesi sayısı genellikle bir ila dört arasında değişir. Laparoskopun yerleştirileceği birinci kesi genellikle göbek çevresinde yapılır ve yaklaşık 0,5-2 cm uzunluğundadır. Gerekli durumlarda, diğer cerrahi işlemler için ek kesiler yapılabilir. Bu küçük kesiler, cerrahların karın ve pelvis organlarını detaylı bir şekilde görüntülemesine ve gerekli tedaviyi uygulamasına olanak tanır.

Laparoskopide Dikiş Atılır Mı?

Evet, laparoskopi sırasında atılan kesiler genellikle dikişlerle kapatılır. Cerrahlar, işlem sırasında doku kapatma ve iyileşme sürecini desteklemek için çeşitli dikiş teknikleri kullanabilir. İntrakorporeal ve ekstrakorporeal dikiş yöntemleriyle yapılan laparoskopik dikiş işlemi, oldukça gelişmiştir. Kullanılan dikiş malzemeleri ameliyatın türüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Bazı dikişler emilebilirken, bazıları emilmeyen ve kalıcı dikişlerdir.

Modern tıpta genellikle kendinden eriyen dikiş iplerinden yararlanılır. Eğer geleneksel dikiş yöntemleri uygulandıysa, ameliyattan belli bir süre sonrasında hastaya hem kontrol hem de dikişlerin çıkartılması için randevu verilecektir.  Bu dikişlerin doğru tekniklerle uygulanması ameliyat sonrası komplikasyon riskini azaltır ve iyileşme sürecini hızlandıracaktır.